Foto: Grappige-weetjes-over-huisnummerborden

Grappige weetjes over huisnummerborden

Op het moment dat mensen in gemeenschappen gingen wonen, was het ook noodzakelijk te kunnen aanduiden waar je precies woonde als iemand je wilde bezoeken.

Guido van Loon

Vandaag de dag zijn huisnummerborden volkomen normaal, maar waar komt dat gebruik eigenlijk vandaan? Op het moment dat mensen in gemeenschappen gingen wonen, was het ook noodzakelijk om te kunnen aanduiden waar je precies woonde als iemand je wilde bezoeken. Dat gebeurde in eerste instantie door je huis of de omgeving te beschrijven. Zo kon jouw huis bij de drie oude eiken staan, geel met witte luiken hebben of bijvoorbeeld een bijzondere gevel.

In de middeleeuwen ontstond het gebruik om straten te benoemen. Ook daarbij was het in eerste instantie gebruikelijk om daarbij logische namen te zoeken. In bijna iedere stad en dorp is er immers ook nu nog wel een Schoolstraat en een Kerkstraat. Ook de boter- of vismarkt maakt duidelijk wat hier vroeger werd verkocht. Hoe groter de stad werd hoe meer namen er nodig waren. Dan werd gekozen voor beroemde stadsgenoten of vergelijkbare zaken. Op het moment dat er hele wijken uit de grond werden gestampt kregen die regelmatig vergelijkbare straatnamen. Bij grotere steden zijn bloemen-, bomen-, en vogelwijken eerder gewoonte dan uitzondering geworden.

Wanneer werden huisnummers ingevoerd?

Door straten een naam te geven, werd het eenvoudiger om iemand de weg naar jouw huis aan te duiden. Daarbij werd het ook steeds gewoner om een huis een naam te geven of op de gevel duidelijk te maken wat er in het pand gebeurde. Een timmerman kon een hamer op zijn gevel laten plaatsen en een schrijver wellicht een veer. In 1800 werden huisnummers verplicht. Dat gebeurde op last van Napoleon, in ieder gebied van Europa waar de Fransen het voor het zeggen hadden. Het is wel bijzonder om te beseffen hoeveel er in die relatief korte periode veranderde voor onze voorouders. Ineens moest iedereen een achternaam kiezen en ook alle huizen werden genummerd. Voor Napoleon draaide het erom dat mensen en huizen duidelijk werden onderscheiden van elkaar en het zal wellicht niemand verbazen dat hij dit vooral deed om efficiënt belastingen te kunnen heffen. Dat is een les die alle gezaghebbers na Napoleon goed hebben geleerd. De huisnummers verdwenen nooit meer.

Een steeds efficiënter systeem van nummering

Bij het invoeren van de huisnummers ging dit nog niet per straat, maar per wijk of zelfs dorp. Men begon op een zekere plek met 1 en nummerde dan vervolgens de hele wijk of dorp. Dat werd al snel te ingewikkeld en niet goed vast te leggen in de gemeentelijke kadasters. Om die reden werd besloten om huizen te nummeren. Bijna overal ter wereld werd daarbij gekozen voor een systeem waarbij de ene zijde van de straat even nummers kreeg en de andere zijde oneven.

Later werd het systeem nog verfijnd door postcodes toe te kennen aan een deel van de stad of het dorp. Deze postcodes zijn zo gemaakt dat een postcode plus een huisnummer uniek is. Op deze wijze kon de post derhalve veel efficiënter worden gesorteerd en bezorgd. Wist je dat het verplicht is om je huisnummer aan de gevel te bevestigen en dat dit nummer duidelijk leesbaar moet zijn? Gelukkig is er wel een groot aantal leuke huisnummerborden om uit te kiezen.

Reacties